محقق و پژوهشگر گیلانی با هشدار نسبت به شتاب گرفتن روند خشکشدن تالاب انزلی تأکید کرد: اگر اقدامات فوری مانند مدیریت رسوبات، حذف موانع خروجی تالاب و توسعه تصفیهخانهها اجرا نشود، این تالاب با بحرانی غیرقابل بازگشت روبهرو خواهد شد.
رحمان حسابیفرد، محقق و پژوهشگر گیلانی، در گفتوگو با دیارمیرزا هشدار داد: کاهش شدید پوشش بدنه آبی تالاب انزلی، بهویژه در ناحیه سرخانکل، زنگ خطر جدی برای اکوسیستم و سلامت ساکنان استان گیلان به صدا درآورده است. طبق نتایج یک مقاله علمی منتشرشده در نشریه معتبر «جغرافیا و پایداری محیط»، پوشش بدنه آبی مجموعه تالاب انزلی در ناحیه سرخانکل طی بازه زمانی ۲۰۱۷ تا ۲۰۲۴ با کاهش نگرانکننده ۹۳ درصدی مواجه شده است.وی با اشاره به اینکه این پژوهش با عنوان «بررسی تغییرات دینامیکی مساحت و مورفولوژی بدنه آبی مجموعه تالاب انزلی به کمک تصاویر راداری سنتینل ۱ و دادههای هواشناسی ایستگاههای زمینی و سنجندههای ماهوارهای» توسط دکتر علی سامخانیانی، دانشیار دانشگاه صنعتی نوشیروانی، و اینجانب انجام شده، افزود: برای نخستین بار در این تحقیق، از ۸۲۰ تصویر راداری ماهواره سنتینل ۱ برای پایش پیوسته تغییرات تالاب انزلی در سه ناحیه تالاب غرب، سرخانکل و سیاهکشیم بهصورت مجزا استفاده شد.حسابیفرد ادامه داد: در این پژوهش، دادههای هواشناسی ماهوارهای شامل ERA5، MODIS و WaPOR با اطلاعات ایستگاههای هواشناسی زمینی مقایسه شد و همچنین با بهرهگیری از تصاویر ماهوارهای لندست ۸ و ۹ و سنتینل ۲، تغییرات پوشش گیاهی تالاب مورد بررسی قرار گرفت. افزون بر این، ارتباط تغییرات سطح دریای کاسپین با نوسانات بدنه آبی تالاب انزلی به کمک ماهوارههای ارتفاعسنج راداری تحلیل شد.این پژوهشگر گیلانی با تشریح نتایج تحقیق گفت: بر اساس یافتهها، بیشترین کاهش مساحت آبی تالاب مربوط به ناحیه سرخانکل با ۱۲۷۰ هکتار، معادل ۹۳ درصد از کل مساحت آبی این بخش است. همچنین تالاب غرب نیز حدود ۱۳۳۰ هکتار، معادل ۳۶ درصد از مساحت آبی خود را از دست داده است.وی با تأکید بر اهمیت حیاتی تالابها اظهار کرد: تالابها بهعنوان یکی از ارزشمندترین اکوسیستمهای طبیعی جهان، نقشی کلیدی در تصفیه آب و حبس گازهای گلخانهای نظیر متان و دیاکسیدکربن دارند. در صورت نابودی پوشش آبی تالاب، این گازهای حبسشده مجدداً آزاد میشوند و میتوانند همچون یک «بمب گازی» عمل کرده و اکوسیستم و جوامع انسانی اطراف را تا کیلومترها دورتر تهدید کنند.حسابیفرد با اشاره به فشارهای انسانی بر تالاب انزلی تصریح کرد: این تالاب سالهاست که تحت هجوم رسوبات صنعتی و شهری ناشی از فعالیت شهرها و کارخانههای اطراف قرار دارد. در صورت نابودی پوشش آبی، مقادیر بالای مواد شیمیایی و ریزذرات موجود در بستر تالاب با وزش باد در مناطق اطراف پخش خواهد شد که تهدیدی جدی برای سلامت ساکنان حاشیه تالاب و کل استان گیلان محسوب میشود.وی افزود: بخشی از کاهش سطح آبی تالاب ناشی از عقبنشینی خط ساحلی دریای کاسپین است و باید خود را برای عقبنشینیهای بسیار گستردهتر آماده کنیم؛ چراکه بر اساس پیشبینیهای علمی، ممکن است دریای کاسپین تا سال ۲۱۰۰ حدود یکسوم از مساحت خود را از دست بدهد و این موضوع شرایط بحرانی کنونی تالاب انزلی را تشدید خواهد کرد.این محقق و پژوهشگر گیلانی با تأکید بر ضرورت اقدام فوری گفت: اجرای اقدامات اصولی و کارشناسی میتواند بخشی از خسارات ناشی از کاهش پوشش آبی تالاب را جبران کند. از جمله این اقدامات میتوان به حذف پلهای موقت کمربندی انزلی در مسیر خروجی تالاب به سمت دریا اشاره کرد که موجب تسهیل خروج رسوبات از تالاب به دریای کاسپین میشود.وی همچنین ساخت تصفیهخانهها و نصب زبالهگیر در مسیر ورودی رودخانههای اصلی به تالاب را از راهکارهای مؤثر برای کاهش ورود رسوبات و آلایندهها دانست و در پایان هشدار داد: زمان به سرعت به ضرر ما در حال گذر است و اگر هرچه زودتر تصمیمات فوری، علمی و کارشناسی اتخاذ نشود، تالاب انزلی با بحرانی غیرقابل بازگشت مواجه خواهد شد.حسابیفرد در پایان گفت: تالاب انزلی نیازمند اقدامات فوری و عملی است، زمان برای اقدامات نمایشی به اتمام رسیده
